علت به هم خوردن تنظیم سیستم فرمان خودرو چیست؟
چهارشنبه 21 خرداد 99 | 10:53
تنظیم بودن سیستم فرمان و یا به صورت عام میزان بودن فرمان، امری بسیار حیاتی در عملکرد صحیح آن بوده و توجه ویژه‌ای را می‌طلبد. در ادامه با پس از شرحی مختصر بر سیستم فرمان، اهمیت تنظیم و میزان بودن فرمان و دلایل به هم خوردن این تنظیمات آورده شده است.
فرمان چیست؟
هنگام که راننده فرمان جلوی خود را می‌چرخان؛ این حرکت از طریق اجزای سیستم فرمان تبدیل به حرکت افقی شده و به چرخ‌ها انتقال می‌یابد. سیستم فرمان انواع مختلفی داشته و بسته به نوع فرمان، نحوه عملکرد آن نیز متفاوت خواهد بود.
اجزای سیستم فرمان
مهم‌ترین اجزای سیستم فرمان عبارتند از:
غربیلک فرمان:
اولین تجهیز سیستم فرمان، غربیلک است که چرخش آن توسط راننده، جهت حرکت خودرو را مشخص می‌نماید.
ستون فرمان:
ستون فرمان که تحت عنوان میل فرمان نیز شناخته می‌شود؛ واسطه بین غربیلک و جعبه‌فرمان بوده و حرکت غربیلک را به جعبه فرمان منتقل می‌نماید.
جعبه فرمان:
جعبه فرمان شاید به جرات مهم‌ترین جزء سیستم فرمان بوده و وظیفه افزایش گشتاور اعمالی و تبدیل حرکت دورانی فرمان به حرکت خطی را بر عهده دارد.
اهرم‌بندی فرمان:
اهرم‌بندی شامل قطعاتی چون شغال‌دست،، سگ‌دست، پیتمن و … بوده و در انتقال حرکت فرمان به چرخ، دخیل می‌باشد.
انواع سیستم فرمان
سیستم فرمان در حالت کلی به 3 دسته تقسیم می‌گردد: فرمان مکانیکی، فرمان هیدرولیکی و فرمان الکتریکی.
سیستم فرمان مکانیکی:
در این سیستم پینیون حرکت چرخشی غربیلک را به دنده شانه منتقل کرده و دنده شانه نیز حرکت خطی دارد که این حرکت خطی در نهایت به چرخ‌ها انتقال می‌یابد.
سیستم فرمان هیدرولیکی:
اگر با هر دو خودرو فرمان مکانیکی و هیدرولیکی رانندگی کرده باشید تفاوت این دو را با اعماق وجودتان درک نموده‌اید. رانندگی با فرمان‌های مکانیکی بسیار خسته‌کننده و ملا‌ل‌آور بوده و اتفاقا یکی از دلایل متولد شدن فرمان‌های هیدرولیکی نیز همین مورد بوده است. در این سیستم با استفاده از یک پمپ، فشار روغن و سایر تجهیزات، حرکت فرمان به چرخ‌ها انتقال می‌یابد.
سیستم فرمان الکتریکی:
فرمان الکتریکی جدیدترین سیستم فرمان است که با استفاده از یک موتور الکتریکی به راننده چهت چرخش فرمان کمک می‌نماید. از جمله مزایای این فرمان‌ها می‌توان به افزايش سرعت، عملكرد بهتر فرمان، حفظ تعادل و … اشاره نمود.
میزان فرمان چیست؟
میزان بودن فرمان یکی از اصول بسیار مهم در رانندگی ایمن است و به صورت ذیل تعریف می‌شود:
فاصله بین قسمت جلویی و عقبی در چرخ‌های جلو در اصطلاح بیانگر میزان فرمان و چنانچه فاصله بین دهانه جلو و عقب چرخ‌ها یکسان نباشد؛ فرمان دیگر میزان نبوده و باید تنظیمات مجدد صورت گیرد. رواداری این فاصله بر اساس دستورالعمل شرکت‌های مختلف متفاوت بوده و عمدتا بین 3 تا 8 میلی‌متر است.
نشانه میزان نبودن فرمان
به مرور زمان و با توجه به سبک رانندگی رانندگی و آسیب‌های به وجود آمده برای خودرو، زوایای چرخ‌ها به هم خورده و دیگر خودرو کارآیی سابق را نخواهد داشت. از مهم‌ترین نشانه‌های میزان نبودن فرمان، می‌توان به کشیده شدن فرمان به یک سمت، ساییدگی لاستیک‌ها، عدم تعادل خودرو در سرعت‌های بالا و … اشاره نمود. زمانیکه فرمان میزان نباشد به هنگام حرکت در مسیر مستقیم، غربیلک فرمان در وسط قرار نخواهد گرفت و شاید بتوان گفت این مورد، جهت تشخیص میزان نبودن فرمان، ساده‌تر از سایر نشانه‌ها باشد.
دلایل به هم خوردن میزان فرمان
به هم خوردن میزان فرمان به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- وقوع تصادفات شدید
- سبک رانندگی نامناسب
- تنظیم ننمودن صحیح فرمان از ابتدا
- وجود دست‌اندازها و ناهمواری‌های زیاد در سطح خیابان‌ها و جاده‌ها
- آسیب در جلوبندی
- زمان تنظیم میزان فرمان
معمولا کارشناسان توصیه می‌کنند سالی یکبار، میزان بودن فرمان چک شده و در صورت نیاز تنظیمات مجدد صورت گیرد ولیکن چنانچه به هنگام رانندگی با یکی از نشانه‌های پیش‌گفته مواجه شدید؛ جهت تنظیم فرمان به مراکز مجاز و مطمئن مراجعه نمایید.
نحوه تنظیم میزان فرمان
جهت تنظیم فرمان از دستگاه‌هایی استفاده می‌گردد که به تناسب پیشرفت تکنولوژی، این دستگاه‌ها نیز پیشرفت کرده و تکامل یافته‌اند. جدیدترین نسل دستگاه تنظیم فرمان، دستگاه 8 سنسوره وایرلس سه‌بعدی است که دارای دقت در خور تاملی است. از دیگر دستگاه‌ها و نسل‌های گذشته می‌توان به دستگاه 4 سنسوره وایرلس سه‌بعدی، سیستم دو سنسور الکترونیک و نابلودار پروژکتوری اشاره نمود.
اساس کار دستگاه‌های فوق عمدتا بر اندازه‌گیری‌های زیر استوار است:
اندازه‌گیری دهانه چرخ (Toe):
این پارامتر به اندازه‌گیری زاویه بین چرخ و محور واصل بین چرخ‌های جلو و عقب می‌پردازد. دهانه چرخ‌ها می‌تواند به سمت داخل (Toe In) و یا در اصطلاح Positive Toe و یا به سمت خارج (Toe Out) و در اصطلاح Negative Toe باشد.
اندازه‌گیری سر چرخ (Camber):
سر چرخ بیانگر زاویه بین محور عمودی چرخ و محور عمودی خودرو به هنگام دید از جلو یا دید از عقب می‌باشد. سرچرخ نیز به صورت مثبت و منفی تعریف می‌گردد.
اندازه‌گیری جلو و عقب بودن چرخ‌ها (Caster): این زاویه همانند شکل زیر تعریف شده و همانند موارد فوق به صورت مثبت و منفی خواهد بود.
تنظیم غربیلک فرمان:
تنظیم غربیلک فرمان نیز در میزان بودن آن نقش حیاتی داشته و لذا به هنگام تنظیم فرمان باید نهایت دقت را به آن داشت.
دستگاه میزان فرمان با استفاده از سنسورهای موجود اندازه‌گیری‌های لازم را انجام داده و پس از آنالیز و تحلیل اطلاعات اندازه‌گیری‌شده، توصیه‌های لازم را به کاربر ارایه می‌دهد. پس از اعمال توصیه‌های فوق بر روی خودرو، اندازه‌گیری‌ها مجددا انجام و رواداری‌های مجاز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در نهایت ذکر این نکته ضروری است که برخی اوقات تصور بر میزان نبودن فرمان است در حالیکه مشکل شاید از باد لاستیک‌ها باشد لذا قبل از مراجعه به تنظیم فرمان، باد لاستیک‌ها را نیز کنترل نمایید تا از انجام هزینه‌های غیرضروری جلوگیری شود.
منبع : سایت همراه مکانیک
دیدگاه شما
